Mijn cliënt stond me zenuwachtig op te wachten in de lange hal. Hij zag me in de verte aankomen en beende met grote passen op me af. Hoe is het? Heb je je pleitnota bij je? Zal ik je tas dragen? Ben je goed voorbereid? Ik glimlachte naar hem en zei: ‘ik ben er klaar voor’ en gaf hem mijn zware tas terwijl ik zijn hand schudde.
Toen ik mijn toga aantrok keek mijn cliënt me onderzoekend aan. ‘Past niet helemaal bij het uurtarief’ zei hij, wijzend op mijn bescheiden toga. Ik glimlachte opnieuw. ‘Hij is goed genoeg en past perfect. Ik kreeg hem van de rechtbank toen ik de rechtersopleiding deed en mocht hem meenemen toen ik mijn weg vervolgde in de advocatuur’.
‘Ik vind hem een beetje treurig’ vervolgde mijn cliënt. ‘Deze treurige toga gaat anders zo wel het verschil maken’ grijnsde ik. Mijn cliënt vond het duidelijk maar niets. ‘Nooit de behoefte gehad een nieuwe te kopen?’ ‘Nooit’ zei ik. ‘Zal ik er één voor je kopen als je de zaak wint?’ vroeg hij. ‘Nee, ik zal nooit een andere dragen’. Mijn cliënt, zelf een gevierd advocaat, begreep er niks van. Ik droeg in zijn ogen een ‘armoedige’ en ‘treurige’ toga, niet passend bij mijn uurtarief.
Wat ik hem niet vertelde is dat de dag dat ik die toga voor het eerst aantrok, ik minstens een meter groeide. Mijn dochtertje, toen net drie jaar oud, wilde hem ook aan. Als een prinses verkleed zat ze met de veel te grote jurk met bef op een stoel stralend te vertellen dat ze nu ook ‘rechts’ was, net als mama. Ik vertelde hem ook niet hoe trots ik was op mezelf toen ik mijn eerste zitting op de rechtbank leidde in diezelfde toga.
Of hoe slim ik me voelde bij een getuigenverhoor dat ik afnam waardoor een zaak van koers veranderde. Of het moment dat ik de tranen zag in de ogen van een vriendin die zei: ‘oh joh, het is in dat ding net echt hè’. Of alle keren dat ik als advocaat de rechtszaal betrad en me bewust was dat die toga ertoe deed. Dat het een voorrecht is er één te mogen dragen.
Ik zal nooit een andere toga dragen dan die, met wie ik al die herinneringen deel. Op de rechtbank, als advocaat en zelfs een keer als trouwambtenaar. Ik koester de ervaringen die mijn toga met zich meedraagt. De wijsheid die inmiddels is opgedaan. ‘Treurig’ is wat mijn cliënt zag. ‘Gegoten’ is wat ik voel.
