Ik las het onderzoek van uw bestuursrechtelijke collega’s ‘recht vinden bij de rechtbank’ en was diep onder de indruk. De brieven van de rechters zelf maakten het een persoonlijk document. De twijfel, eerlijkheid, de worsteling met recht en rechtvaardigheid gaven een ongebruikelijk en indrukwekkend inkijkje in uw werk.
En nu gaat u hetzelfde doen. Mijn wens zou zijn dat u reflecteert op de basisregels voor civiele rechters. Dit komt uit de beroepsopleiding voor advocaten:
De kern van de mondelinge behandeling is dat de civiele rechter samen met procespartijen en hun advocaten de voor de zaak relevante feiten en omstandigheden kan vaststellen die hij nodig heeft voor zijn beslissingen in een einduitspraak. De rechter moet daarbij het verzochte en de daartegen aangevoerde verweren binnen de door de wet bepaalde grenzen in acht nemen.
Deze gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een volledige inhoudelijke behandeling bevordert dat de beslissingen van de civiele rechter zoveel mogelijk steun vinden in de feiten en dat de einduitspraak voor partijen aanvaardbaar is. Waarheidsvinding is voor de civiele rechter en partijen in alle zaken een leidend beginsel van procesrecht en bewijsrecht. Uitgangspunt op elke zitting is dat de civiele rechter het dossier inhoudelijk heeft bestudeerd en de zaak goed kent.
Dit verwacht de gemiddelde advocaat (en cliënt) dus van u. Een goede basis om op te reflecteren. Ik denk dat u moet vaststellen dat het bovenstaande in lang niet alle zaken opgaat. Het vaststellen van feiten is in het familierecht niet heel gebruikelijk. Waarheidsvinding is meer uitzondering dan regel is mijn ervaring. Soms denk ik wel eens dat u per abuis alleen uw mediator jas heeft aangetrokken en vergat uw toga daarover heen aan te doen.
Beste rechter, ik weet dat u ons als advocaten soms maar lastig vindt, zo behandelt u ons soms ook. We zijn echter een belangrijke bron van informatie. Wij weten wat er met partijen gebeurt ná uw beslissing. Wij zien als geen ander hoe effectief uw beslissingen zijn en waarom of waarom niet. We voelen die gezamenlijke verantwoordelijkheid voor uw beslissing omdat onze cliënten met de ingrijpende gevolgen daarvan moeten (leren) leven.
Mijn verzoek aan u is dat u meer samenwerkt met advocaten, hoe lastig we soms ook zijn. Vraag dóór op waarom we vinden wat we vinden en vind daar ook vooral iets van. Wees nieuwsgierig en kritisch. In die volgorde. Daag uzelf uit. Daag ons uit. Ouders en kinderen verdienen dat. Het is hun leven waarover u beslist. En eis ook van uw werkgever de tijd die u nodig heeft om tot een zorgvuldige beslissing te kunnen komen. Ook dat hoort bij het dragen van verantwoordelijkheid.
Mijn ervaring is dat als je samenwerkt met anderen, je het meeste leert over jezelf. En wellicht voelt het voor u (nog) niet zo, maar we komen misschien van verschillende schepen, we bevinden ons onmiskenbaar in dezelfde boot.
