Ik schrijf dit briefje niet aan uw medewerkers, maar aan u. Bij u ligt de eindverantwoordelijkheid voor de belangrijkste taak in conflictscheidingsland. Hét onderzoek waarop alles wordt gebaseerd. Rechterlijke uitspraken, hulpverlening en hoe we aankijken tegen kinderen en ouders.

Ik wil graag drie wensen aan u kenbaar maken. Mijn eerste wens is dat u direct stopt met ouders ‘cliënten’ te noemen. Dat zijn ze niet. Ouders en kind zijn het onderwerp van onderzoek, noem ze dan ook zo. U heeft vergaande dwingende bevoegdheden die u ook tegen hen gebruikt, dat verhoudt zich niet met de term cliënt. Die term schept verwachtingen bij ouders, maar geeft ook een oneigenlijke opdracht mee aan uw medewerkers. Uw cliënten zijn de rechtbank, de GI en de Staat. Daar hoort geen misverstand over te bestaan.

Mijn tweede wens zou zijn dat u wérkelijk aan onderzoek en waarheidsvinding gaat doen. Dat u stopt met alleen een ‘meningencarroussel’ ten grondslag te leggen aan uw soms zeer verstrekkende adviezen. Die adviezen (waaronder uithuisplaatsingen van kinderen) alleen baseren op meningen kan echt niet. Alleen ouders, kind, school, huisarts en hulpverlening bevragen is onvoldoende. Onderzoek impliceert dat u alles wilt weten. Meningen, maar vooral ook feiten. Vervolgens dient u de verkregen informatie te toetsen, zoals het een ware onderzoeker betaamt.

Mijn derde wens is dat u gaat begrijpen wat hoor en wederhoor is. Uw onderzoek is al afgerond vóórdat u ouders laat weten wat er in de meningencarroussel over hen is gezegd. U noemt het nog wel ‘concept’ maar wijzigt alleen nog feitelijke onjuistheden. Dat is wat mij betreft niet juist. Hoor en wederhoor impliceert dat u de mening (en eventueel tegenbewijs) van ouders over wat anderen over hen zeggen meeneemt in uw onderzoek én in uw advies. Die stap slaat u volledig over. U voegt de schriftelijke mening van ouders toe aan uw onderzoek en miskent daarmee het principe van hoor en wederhoor ín uw onderzoek volledig.

Rechters, maar ook advocaten, herkennen een goed uitgevoerd onderzoek direct en zullen daar zonder meer naar handelen. Ik als advocaat kan een ouder dan ondersteunen bij het accepteren van uw adviezen waardoor de gang naar de rechter eenvoudiger wordt. Als het een gebrekkig onderzoek betreft kan ik dat niet en moet ik de ouder gaan ondersteunen in datgene wat tijdens het onderzoek al had moeten gebeuren, namelijk hoor en wederhoor. Mijn collega aan de andere zijde doet hetzelfde omdat ook die ouder tijdens het onderzoek onvoldoende is gehoord. Ouders komen dan (weer) lijnrecht tegenover elkaar te staan.

Ouders zijn verreweg het meest belangrijk voor de kinderen die u beschermt. Zij hebben ook de meeste invloed op het welzijn van hun kinderen. U hoeft het niet met hen eens te zijn, maar u zou hun mening over wat er óver hen gezegd wordt veel serieuzer moeten nemen. Pas dan heeft u voldaan aan hoor en wederhoor. Pas dan beschermt u kinderen écht.

Soms denk ik dat een vriend die vaak over ‘het universum’ verhaalt gelijk heeft. Sommige dingen zijn té toevallig.

Ik begaf me vorige week boos naar het terras bij mijn kantoor. Ik ontving een email dat een 10- jarig meisje volgende week een traumabehandeling moet ondergaan omdat haar vader zo’n stennis heeft lopen maken op haar school dat ze er niet meer naartoe durft. Hoe triest is dat.

Al 7 jaar maakt de vader van dit meisje af en aan hevige ruzie met haar moeder. Ik liep naar buiten en zei tegen een collega dat ik er soms gewoon mee wil stoppen. Dat het nooit ophoud en dat het is als dweilen met de kraan open. Best raar dat ik dat zeg, want als je in dit werk geen trauma’s verwacht, dan moet je dit werk niet gaan doen. Maar goed, een beetje afreageren af en toe hoort er ook bij denk ik dan maar.

Terwijl ik op het terras het zojuist opgedane drama een goede reden vind om al het lekkers op de kaart uit te proberen gaan er een paar mensen met kinderen pal voor me zitten. Ik draai me geërgerd weg en denk ‘het terras is zo groot en leeg, waarom dan toch zo pal voor mijn neus? Mijn ergernis vergroot zich als er een groot aantal mensen met cadeautjes aan komt lopen. Het lawaai van de groep afkomstig is niet meer te overzien.

Dan vraagt een man of iedereen even stil kan zijn omdat hij wat wil zeggen. Wat er vervolgens gebeurd kan ik niet anders omschrijven dan als een overweldigende liefdesverklaring aan een klein jongetje aan tafel. Hij heeft, zo blijkt, 18 maanden bij het gezin van de man gewoond en gaat nu weer bij zijn eigen ouders wonen. De man vertelt hoe geweldig hij dat vindt voor het jongetje, maar hoe jammer voor hen, want wat was het gezellig met X. Hij prijst zijn gevoel voor humor, zijn liefdevolle aanwezigheid in het gezin en zijn behulpzaamheid als er thuis iets gedaan moest worden.

X straalt. Hij krijgt een stomp van zijn tijdelijke broer en lacht naar zijn pleegmoeder. De 25 volwassen- en kindervrienden die zich om hem heen hebben verzameld kijken allemaal ontroerd naar het jochie dat zich verlegen omdraait. Er worden cadeautjes uitgepakt, gedichtjes voorgelezen en wat traantjes weggepinkt. Ontroerend mooi hoe deze pleegouders en hun vriendenkring hun pleegkind een mooi en liefdevol afscheid geven.

Als het begint te rommelen boven ons hoofd verplaatst de groep zich naar binnen en zit ik weer alleen op het terras. Ik veeg de ontroering uit mijn ogen en besluit dat ik aan de slag moet voor het 10-jarige meisje en begin opgewekt aan het schrijven van een verzoekschrift. Als ik later achterover leun besef ik dat ik mijn gevoel van rottigheid helemaal kwijt ben. Hoe toevallig dat ik dit net mocht aanschouwen. Iets dat zo dicht bij mijn werk staat en zo puur en lief was. Soms komt het dus gewoon goed denk ik opgelucht.

Dat krijg je dus als je naar uitingen van pure liefde kijkt. Het werkt bijna als een traumabehandeling, maar dan veel liever. Zoveel milder. En zoveel fijner.
Het Universum…. zou het dan toch bestaan?

U vroeg tijdens de zitting wat u zou kunnen doen.

Wat u zou kunnen doen is uw kinderen de vrijheid te geven te mogen houden van wie ze willen. U staat hen dit niet toe, dat is schadelijk voor hen.

Wat u zou kunnen doen is uw kinderen de vrijheid te geven te voelen wat ze willen. Boosheid, verdriet, liefde, geluk. U staat hen dit niet toe, dat is schadelijk voor hen.

Wat u zou kunnen doen is uw kinderen niet in negatieve zin te beïnvloedden. Hier worden ze angstig en onzeker van en ze leren niet te vertrouwen op zichzelf. Dat is onmetelijk belangrijk voor kinderen.

Wat u zou kunnen doen is uw kinderen niet te leren dat u de enige bent op wie ze kunnen vertrouwen. Kinderen hebben het nodig te vertrouwen op alle volwassenen om hen heen. Op u, op hun moeder, op hun pleegouders, de juf op school, maar ook de rechter die over hen beslist. Kinderen die opgroeien in vertrouwen leren daarvan te vertrouwen op zichzelf. Een groot cadeau dat u uw kinderen kunt geven.

Het grootste cadeau dat u uw kinderen kunt geven is de liefde die ze mogen voelen voor hun moeder. Zij is deel van hen. Net als u dat bent. Ze die liefde onthouden betekent dat ze niet onvoorwaardelijk mogen houden van zichzelf. Niets is schadelijker dan dat.

Dat zou u kunnen doen.
Kan ik op u rekenen?